Portal Gminy Z³ota - gminazlota.pl

Wtorek, 19 marca 2024, Do koñca roku 287 dni Imieniny: Aleksandryny, Józefa, Nicety

Z³ota

So³tys:
Henryk Natoñski

Rada So³ecka:
Pawe³ Kumor, Jan Szczêsny, Wies³aw Pieczonka

Radni:
Maciej Pieczonka, Pawe³ Kumor, Ewa Piotrowska.

Liczba mieszkañców:
915 (dane z 2005 roku)

Szko³y:
Zespó³ Placówek O¶wiatowych: przedszkole, szko³a podstawowa, gimnazjum.

Instytucje:
Urz±d Gminy, Urz±d Stanu Cywilnego, Urz±d Pocztowy, Bank Spó³dzielczy, Posterunek Policji.

Biblioteka:
Gminna Biblioteka (dzia³a przy bibliotece Centrum Kszta³cenia Na Odleg³o¶æ - darmowy internet), kierownikiem jest pani Henryka Kozera. 

Ko¶ció³:
Murowany

Sport:
- Dzia³a UKS Z³ota przy ZPO Z³ota

- W 2010 roku wybudowana zosta³a nowoczesna hala sportowa przy Zespole Placówek O¶wiatowych.

Zabytki
:
Spichlerz murowany, czê¶ciowo kamienny z I po³owy XX wieku

Inne:
Ochotnicza Stra¿ Po¿arna, Stacja paliw, Sklep ogrodniczy, Apteka.

Atrakcje:
- Piêkna aleja "ciernie" w kierunku ¯urawnik.
- Ptaszarnia pana Tadeusza Ptaka.


HISTORIA SOLECTWA

Nazwa pochodzi od formy przymiotnikowej rzeczownika Z£OTO bez ¿adnych zwi±zków terenowych. Po raz pierwszy nazwa „de Zlota” pada w kronikach w 1375 roku.

Wie¶ wspomniana jest przez Jana D³ugosza jako Z£OTA MAIOR.

W po³owie XV wieku wie¶ Z³ota Major, parafia Pe³czyska by³a w³asno¶ci± Z³otskiego herbu Pó³kozic, mia³a ³any kmiece a dziesiêcinê 17 grzywien (bardzo du¿a wie¶) dawano do ko¶cio³a w Wi¶licy.

W 1579 roku w³a¶cicielem wsi jest Piotr Treska i Miko³aj Spoth. Mieszka³o we wsi dwudziestu czterech kmieci na 12 ³anach, o¶miu zagrodników, czterech cha³upników z byd³em, dwóch bez byd³a, dziesiêciu komorników, dwóch rzemie¶lników oraz jeden rybak.

W XVIII wieku w³a¶cicielami wsi s± Wodziccy z Granowa (przynajmniej od 1727 roku)

S± w¶ród nich: Kazimierz z Granowa (XVIII wiek.), Zofia z Granowa Wodzicka (1818-1890 i jej m±¿ Franciszek z Granowa Wodzicki (1807-1884). Po Wodzickich w³a¶cicielem dóbr jest (nie jestem tego pewny ale data jego ¶mierci jest pó¼niejsza ni¿ Z. Wodzickiej przyp L.Z.) Aleksander Olszewski uczestnik powstania 1863 roku (1847-1910).

W 1827 roku naliczono we wsi 65 domów i 499 mieszkañców.

W koñcu XIX wieku wie¶ Z³ota liczy 114 gospodarzy na 670 morgach ziemi

Obok wsi istnia³ folwark i dobra Z³ota, które obejmowa³y folwarki Z³ota, Biskupice, Lubowidz, Graby,

Folwark Z³ota gruntów ornych mia³ 504 mórg, ³±k 75 mórg, nieu¿ytków 26 mórg. Budynków murowanych by³o 20, a drewnianych 18. W dobrach Z³ota by³y gorzelnia, browar, olejarnia i dwa m³yny.

Gmina istnia³a od 1864 roku. Liczy³a ona w koñcu XIX wieku 5 344 mieszkañców w tym 90 ¯ydów. Z obecnych miejscowo¶ci gminy ju¿ w XIX wieku wchodzi³y w jej sk³ad: Kostrzeszyn, Pe³czyska, Biskupice, Stawiszyce, Niegos³awice i ¯urawniki.

Podczas II wojny ¶wiatowej obszar gminy wszed³ w sk³ad wyzwolonej tzw. republiki piñczowskiej W dniu 9 VIII 1944 roku I Brygada AL. rozbi³a we wsi Z³ota oddzia³ niemiecki.

Zapewne nastêpuj±ce wydarzenia by³y odpowiedzi± okupantów na dzia³ania partyzantów.

W dniu 7 IX 1944 roku Niemcy aresztowali we wsi 13 osób w tym 7 mieszkañców wsi.

Po torturach osoby te zamordowano. W¶ród mieszkañców wsi ¶mieræ ponie¶li: Czuba³a Andrzej lat 54, Kêdra Stanis³aw lat 18, Kubas Stanis³aw lat 23, Krawczyk Daniel lat 26, Rzepa Jan lat 20, Szumia³ Stefan lat 29, Wielgo Bronis³aw lat 17.

W styczniu 1945 wkroczy³y tu oddzia³y Armii Czerwonej.

Podczas badañ archeologicznych w latach 60-tych odkryto w Z³otej cmentarzysko ¶redniowieczne (dok³adnie w po³udniowej czê¶ci wsi). Na podstawie licznych znalezisk m.in. monety:
- denar Ottona i Adelajdy, datowany na lata 991-1040, oraz
- denar polski, prawdopodobnie z XIII w.

Jak siê okazuje jest to cmentarzysko, które ma najszersze ramy czasowe na ziemi krakowskiej.Oprócz monet znaleziono jeszcze miniaturowy toporek z X-XII wieku, oraz inne drobniejsze przedmioty ¶wiadcz±ce o osadnictwie na tym terenie.


  • Artyku³ o parafii Z³ota w Tygodniku Katolickim "Niedziela" [Czytaj]

Copyright © 2007-2018 Portal Gminy Z³ota.
Wszelkie prawa zastrze¿one.
Kopiowanie i wykorzystywanie zdjêæ oraz innych materia³ów zawartych w portalu bez wiedzy Redakcji zabronione.

Osób on-line: 2